منظور از «عرضه اولیه کوین» (Initial Coin Offering) یا ICO روشی است که در آن یک سازمان یا فرد برای درست کردن یک کوینِ جدید یا ایجاد یک اپلیکیشن یا سرویس، سرمایه جمع می‌کند و به سرمایه‌گذاران مقداری توکن می‌دهد. می‌توان گفت کوین‌هایی که در عرضه اولیه ارائه می‌شوند، در ادامه در اپلیکیشن یا سرویسی که قرار است ساخته شود، قابل استفاده هستند. درواقع برای توسعهٔ پروژه در این حوزه، بلاکچین محبوب اتریوم که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند به کمک این ایده‌ها می‌آید و به اشخاصی که می‌خواهند از این روش استفاده کنند امکان ساخت تعدادی توکن را می‌دهد.
تصور کنید که شما یک استارت‌آپ هستید که می‌خواهید یک ایدهٔ خوب را بر بستر بلاکچین عملی نمایید. مثلا فرض کنید که می‌خواهید در یک سیستمی که پرستار کودک استخدام می‌کند کار کنید؛ این سیستم قرار است کاملاً دیجیتال باشد و رمزارز مخصوص خود به نام Babycoin را نیز داشته باشد. در این حالت برای شروع کار خود نیاز به سرمایه دارید و نمی‌خواهید از روش‌های سنتی مانند تبلیغ یا گرفتن وام از بانک استفاده کنید، زیرا عاقلانه به نظر نمی‌آید. پس چطور می‌خواهید قبل از دست کشیدن از ایده‌تان پول به دست بیاورید؟
اینجاست که عرضه اولیه کوین وارد می‌شود. در حقیقت شما فایلی درست می‌کنید که حاوی جزئیاتی از این است که سیستم شما قرار است دقیقاً به چه شکل کار کند و هدف از ساخت آن چیست (که به آن وایت پیپر گفته می‌شود). در مرحلهٔ بعد باید وب‌سایتی زیبا و معقول ایجاد کنید و توضیح دهید که چرا ایدهٔ شما یک ایدهٔ خوب است، درواقع باید خریداران را قانع نمایید که کوین شما می‌تواند در آینده برای آنها سودمند باشد.
سپس، با توجه به دلایل قانع‌کننده و مدارکی که ارائه داده‌اید از مردم می‌خواهید که کوین‌های شما را خریداری کنند و برای شما پول بفرستند (معمولاً برای این کار کاربران بیت‌کوین یا اتر می‌فرستند اما ارزهای فیات نیز گاهاً ارسال می‌شوند) و در ازای آن، مقداری BabyCoin را به آنها ارائه می‌دهید. در نهایت با سرمایهای که به دست آورده‌اید اقدام به ساخت برنامه یا سرویس خود می‌کنید.
عرضه اولیه کوین چگونه کار می‌کند؟
قبل از هر چیز به استارتاپی نیاز داریم که یک ایده جالب و مرتبط با بلاکچین داشته باشند. ایده‌ای مثل فروش درخت‌های اصلاح‌شده ژنتیکی که پس از رشد، در ازای دریافت یک بیت‌کوین اسم شما روی برگ‌هایشان حک خواهد شد. ممکن است پیش خودتان فکر کنید این ایده خیلی عجیب است، ولی فراموش نکنید که ایده‌های خیلی عجیب و غریب‌تر باعث ایجاد کسب‌وکارهای موفق شده‌اند!
استارتاپی که قصد فروش چنین درخت‌هایی دارد، می‌تواند با یک کمپین بازاریابی از مردم بخواهد توکن‌هایش را خریداری کنند.
نکات کلیدی
- عرضه اولیه کوین یک روش جمع آوری سرمایه و کمک مالی محبوب است که در درجه اول توسط استارتاپهایی که مایل به ارائه خدمات و محصولات خود هستند صورت می‌گیرد و معمولا به ارزهای رمز پایه و فضای بلاکچین مربوط می‌شود.
- ICO مشابه سهام هستند اما گاهی در کنار ارائه سهم ممکن است در ارائه خدمات یا محصولات نیز شرکت کنند.
- برخی از این عرضه ها بازدهی هنگفتی برای سرمایه‌گذاران خود داشته اند. اما برخی از آنها بسیار ضعیف عمل کردند، شکست خوردند و یا کلاهبردار از آب درآمدند.
- برای شرکت در عرضه اولیه کوین ابتدا باید ارز دیجیتال در اختیار بگیرید و درک اساسی از نحوه استفاده از کیف پول و مبادلات ارز رمز پایه را داشته باشید.
- عرضه اولیه کوین معمولا و در بیشتر موارد نظارتی ندارد. بنابراین سرمایه‌گذاران در زمان سرمایه‌گذاری باید از احتیاط و دقت بالایی برخوردار باشند.
تفاوت عرضه اولیه‌های ICO و IPO
استارت‌آپ‌ها در دنیای ارز دیجیتال برای تامین سرمایه اولیهٔ پروژههای خود اقدام به عرضه اولیه کوین (Initial Coin Offering) می‌کنند. به این ترتیب که افراد مختلف مبالغی برای سرمایه‌گذاری در اختیار صاحبان پروژه قرار می‌دهند و در ازای آن توکن بلاکچین پروژهٔ جدید را دریافت می‌کنند. این روش تا حدودی مشابه عرضه اولیه سهام (IPO) است.
در ادامه به بررسی بیشتر این روش نوین جذب سرمایه در دنیای رمزارزها خواهیم پرداخت.
عرضه اولیه سهام IPOچیست ؟
عرضه اولیه سهام(Initial Public Offering) به فرایند ارائه سهام یک شرکت خصوصی به مردم اشاره دارد. صدور سهام عمومی به شرکت این امکان را می‌دهد که سر ماه خود را از سرمایه‌گذاران عمومی جمع کند. انتقال از یک شرکت خصوصی به یک شرکت دولتی می‌تواند فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاران خصوصی باشد که به سود کامل سرمایه خود دست یابند. زیرا به طور معمول شامل حق بیمه سهام سرمایه‌گذاران خصوصی است. در همین حال به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه ورود و شرکت در این پیشنهاد را می‌دهد.
شرکت‌ها در این نوع از عرضه باید برای برگزاری، واجد شرایط لازم تعیین شده در صرافیها و کمیسیون بورس و اوراق بهادار باشند.
مقایسه ICO و IPO
حال بیایید به مقایسهٔ ICO و IPO بپردازیم. همان‌طور که تا به اینجا متوجه شدید ICO همان عرضه اولیه کوین است که در بلاکچین از طریق دفتر عمومی توزیع می‌شود. اما IPO، توزیع سهام در بین مردم از طریق بانک‌های سرمایه‌گذاری است.
اجازهٔ ساخت IPO به هر شرکتی داده نمی‌شود، فقط شرکت‌های خصوصی تأسیس‌شده‌ای که مدتی است فعالیت می‌کنند مجاز به انجام IPO هستند. بنابراین، حتی پروژه‌هایی که جاه‌طلبانه و بلندپروازانه هستند نمی‌توانند به IPO دسترسی داشته باشند، IPO روشی است که به فعالیت، منابع و نهادهای باسابقه نیاز دارد.
اکثر شرکت‌هایی که ICO انجام می‌دهند، محصولی برای ارائه به مردم ندارند. همچنین برخی از آنها اثبات مفهومی دارند و برخی دیگر اثبات سهام هستند. از نظر بازده، IPO سود سهام شرکت را ارائه می‌دهد درحالی‌که در ICO تنها توکن‌ها به سرمایه‌گذاران داده می‌شود و به آنها هیچ سهمی از شرکت تعلق نمی‌گیرد.
فضای نظارتی قطعاً متفاوت است. در واقع، قبل از اینکه یک شرکت خصوصی IPO را اجرا کند، ایجاد درخواست برای مراجع مربوطه و گرفتن مجوز در آن الزامی خواهد بود. از طرف دیگر،
ICO بین‌المللی است و غیرمتمرکز بودن آنها موجب می‌شود که سیستم نظارتی‌ای برای آنها وجود نداشته باشد.
در آخر می‌توان گفت که مهم‌ترین تفاوت، متمرکز بودن IPOها و غیرمتمرکز بودن ICO و متن‌باز بودن‌شان است.
تفاوت ICO با IEO و IPO و FTO
ICO مخفف کلمات Initial Coin Offering به معنی عرضه اولیه کوین است. ما در عصر دیجیتالی زندگی می‌کنیم که روز به روز در حال پیشرفت و توسعه است. ساعت‌های دیجیتال، عکس‌های دیجیتال، تلویزیون دیجیتال، بازاریابی دیجیتال و در نهایت ارزهای دیجیتال ! بنابراین جای هیچ‌گونه تعجب نیست که سهام دیجیتال هم داشته باشیم. عرضه اولیه کوین بسیار شبیه به عرضه اولیه عمومی سهام یا IPO است که مفهومی بسیار شناخته شده میباشد.
دو مورد از مهم‌ترین روش‌های جایگزین برای ICO، عرضه اولیه کوین صرافی (IEO) و عرضه اولیه کوین اوراق بهادار (STO) هستند.
- IEO: در رویداد عرضه اولیه کوین صرافی (Initial Exchange Offering)، یک صرافی معتبر ارز دیجیتال نمایندهٔ پروژهٔ جدید برای اجرای رویداد می‌شود و قبل از آغاز عرضه تمام جوانب کار را بررسی می‌کند تا از درست و قانونی بودن پروژه اطمینان کسب کند. سپس عرضه را آغاز می‌کند و در ازای دریافت مبالغ مختلف از سرمایه‌گذاران به آنها توکن‌های پروژه‌ای که نمایندهٔ آن بوده را عرضه می‌کند.
- STO: در روش عرضه اولیه کوین اوراق بهادار (Security Token Offering)، عرضه توکن‌ها باید به‌عنوان اوراق بهادار و با گذر از مجاری قانونی ثبت شوند. این روش برای سرمایه‌گذاران امن و کم ریسک است. در این رویداد صاحبان پروژه به‌طور کامل احراز هویت می‌شوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خاطری آسوده، سرمایهٔ خود را در اختیار آنها قرار دهند.
روش‌های دیگری چون RICO که مخفف Reversible initial coin offering به معنای عرضه اولیه کوین برگشت‌پذیر است (امکان بازپس‌گیری سرمایه در هر مرحله وجود دارد) و IICO که مخفف Interactive Initial Coin Offering به معنای عرضه اولیه کوین تعاملی است (سرمایه‌گذاری برای هر فرد دارای سقف مشخص است)؛ نیز برای رویداد عرضه اولیه کوین تا حدودی شناخته شده و قابل اجرا در مقیاس بزرگ هستند.
تفاوت ICO با IEO
پس از به وجود آمدن مشکلاتی که برای ICOها پیش آمد، روش جایگزینی به نام IEO جای آنها را گرفت. IEO یا «عرضه اولیه صرافی» (Initial Exchange Offering) در واقع نوعی از ICO است، با این تفاوت که در اینجا توکن‌ها از طرف صرافی (که نقش شخص ثالث را دارد) در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
در حقیقت زمانی که سازمان یا تیم توسعه‌دهنده قصد پیاده کردن ایدهٔ خود را دارد، توکن خود را (که مربوط به پروژه‌اش است) می‌سازد و آن را در اختیار صرافی قرار می‌دهد (و به نوعی با صرافی شریک می‌شود) تا روی توکن او قیمت بگذارد و آن را به خریداران بفروشد. و در ادامه مثل قبل، خریداران (همان سرمایه‌گذاران) با خرید این توکن‌ها، امید دارند که با پیشرفت پروژه، قیمت توکن در آینده افزایش پیدا کند.
در حقیقت تبدیل ICO به IEO کار را راحت‌تر و امن‌تر کرده است. زیرا پروژه‌هایی که در ICO بودند (بدون حضور صرافی)، مشکلات بزرگی را سر راه خود می‌دیدند. مشکلاتی نظیر، لو رفتن داده‌ها، از بین رفتن یا دزدیده شدن سرمایه‌ها و غیرعادلانه بودن سرمایه‌گذاری. در حالی که زمانی که پای یک صرافی به میان می‌آید، سرمایه‌گذار به صرافی اعتماد می‌کند و دیگر کاری به توسعه‌دهنده‌ای که توکن را ارائه می‌دهد ندارد. همان‌طور که در ابتدا دیدیم IEO مهم‌ترین مسئله، یعنی کلاهبرداری بودن پروژه را رد می‌کند، زیرا به نفع یک صرافی نیست که با شریک شدن با پروژههای کلاهبرداری یا توکن‌های بی‌ارزش به اعتبار خود خدشه وارد کنند و اعضای خود را از دست بدهد.
در هنگام مشارکت در یک ICO مجبور هستید که اطلاعات خود را به اشتراک بگذارید و چند بار مراحل KYC را کامل کنید و خود را در خطر از بین رفتن سرمایه‌تان قرار دهید. ولی در روش IEO شما فقط یک بار اطلاعات‌تان را به اشتراک می‌گذارید، آن هم با صرافی‌ای که به آن اعتماد دارید. در ICO عمومی، تقریباً هرکسی می‌تواند شرکت کند، اما در IEO فقط اعضای آن صرافی می‌توانند رمزها را خریداری نمایند.
در ICO ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا توکن‌های خریداری‌شده در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد ولی در IEO سرمایه‌گذار به محض خریداری توکن، مالک آن خواهد بود. تا به اینجا گفتیم که استفاده از IEO بهتر از ICO است ولی دقت کنید که باز هم ممکن است پروژه‌ای که بر آن سرمایه‌گذاری می‌کنید به نتیجه نرسد و سرمایه‌گذاری شما با شکست مواجه شود. انتخاب یک پروژهٔ خوب، شخصاً بر عهدهٔ خود شما است.
به جز موارد بالا، برای عرضه اولیه توکن‌های طرفداری ورزشی نیز مفهومی به نام FTO یا Fan Token Offering در چیلیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
