به‌طورکلی وات پیپر یک نوع معرفی‌نامه محسوب می‌شود که می‌تواند یک فعالیت اقتصادی را برای جذب سرمایه‌گذار یا جذب مشتری توجیه کند. در کلام ساده‌تر اگر می‌خواهید بدانید که وایت پیپر چیست بهتر است به مثال زیر توجه کنید.
شما قصد دارید تونلی زیرزمینی برای عبور و مرور میان قاره آسیا و آمریکا بزنید! مسلماً برای شروع و انجام این کار نیاز به جذب سرمایه دارید؛ اما مسئله و چالشی که وجود دارد این است که هنوز هیچ پروژه‌ای عملاً وجود ندارد و این چیزی نیست که یک سرمایه‌گذار بتواند به آن اعتماد کند. ازاین‌رو شما باید بتوانید با استفاده از معرفی پروژه خود و نکات مثبت و سودآور آن اقدام به جذب مخاطب و سرمایه‌گذار کنید.
شما طرح خود را از جنبه‌های مختلفی بررسی می‌کنید، مثلاً بیان می‌کنید که بر اساس مسافرانی که از این تونل رد می‌شوند می‌توان سالانه انتظار فلان درصد سود را خواهیم داشت. یا بر اساس کارایی این تونل می‌توان از آن انتظارات دیگری نیز داشته باشیم. همچنین باید در طرح خود تا جای ممکن به سؤالات ذهن مخاطبان پاسخ داده شود یادتان باشد زمانی که انسان‌ها می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند خیلی باهوش می‌شوند!
پس تا می‌توانید باید پیش از پرسش سؤال، جواب سؤال را بدهید. مثلاً مهم‌ترین سؤالی که پرسیده می‌شود می‌تواند این باشد که آیا امکان دارد میان آسیا و آمریکا تونل زد؟ این کار چگونه امکان‌پذیر است؟ اگر شما پاسخ منطقی و روشنی ندهید و مشخص شود خودتان هم با روش کار آشنا نیستید شک نکنید که شکست‌خورده‌اید؛ اما اگر ایده شما به نظر عملیاتی باشد و می‌توانید آن را پیاده‌سازی کنید به نظر می‌تواند مخاطب را جذب کند.
کل این پروسه را شما باید به‌صورت متنی به مخاطب ارائه بدهید. این متن که از بخش‌های مختلف تشکیل‌شده است را وات پیپر می‌گویند. پس به‌طورکلی دانستیم که وایت پیپر چیست و چه کارایی می‌تواند داشته باشد.
وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال چیست؟
وایت پیپر که در فارسی تحت‌عنوان «اوراق سفید» ترجمه شده است، در حقیقت به گزارشی جامع و کامل از عملکرد یک طرح یا پروژه و مشکلی که حل می‌کند اشاره دارد. کاربرد وایت پیپر محدود به دنیای ارزهای دیجیتال نیست؛ اما امروزه این اصطلاح در فضای بلاکچین و ارزهای دیجیتال نیز بسیار کاربرد دارد و به‌کرات دیده می‌شود. در این مقاله نگاهی به اهمیت وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال داریم و روش‌های صحیح مطالعه آن را بررسی کنیم.
وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال سندی (معمولاً یک فایل PDF) است که توضیحی جامع از یک پروژه غیرمتمرکز (ارز دیجیتال یا شبکه مبتنی بر بلاکچین) در آن ارائه شده است. در حقیقت وایت پیپر یک معرفی‌نامه از پروژه است که به خواننده توضیح می‌دهد یک پروژه قرار است چه مشکلی را حل کند. وایت پیپر در هر حوزه‌ای می‌تواند وجود داشته باشد و محدود به دنیای ارزهای دیجیتال نیست.
زمانی که با یک ارز دیجیتال جدید روبه‌رو هستیم (علی‌الخصوص اگر این پروژه در مرحله عرضه اولیه کوین یا همان ICO قرار داشته باشد)، اولین گامی که برای تحلیل آن باید برداریم، مطالعه وایت پیپر است.
هدف از نگارش این سند در فضای ارزهای دیجیتال، ارائه نقشه‌ای دقیق از آینده این ارزها و برنامه‌های آنهاست. توضیح جامعی از خود محصول و فناوری‌ای که پشت آن قرار دارد، مشکلی که این محصول قرار است آن را حل کند، جزئیاتی در خصوص توکن دیجیتال آن و اطلاعاتی در مورد تیم توسعه‌دهنده و نقشه راه آنها برای این پروژه، از جمله مواردی هستند که در وایت پیپر باید به آنها اشاره شود.
معروف‌ترین وایت پیپر موجود در دنیای ارزهای دیجیتال، گزارش معرفی بیتکوین است. این وایت پیپر با عنوان «بیتکوین: یک سیستم پرداخت نقدی الکترونیک و همتابه‌همتا»، در سال ۲۰۰۸ توسط ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق ناشناس بیتکوین منتشر شده و تولد اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز جهان را رقم زده است.
مطالعه وایت پیپر پروژه‌ها (پیش از سرمایه‌گذاری روی آنها) به سه دلیل اهمیت دارد. اولین دلیل این است که به شما این امکان را می‌دهد تا خود پروژه را درک کنید و با آن آشنا شوید. دلیل دوم این است که با مطالعه وایت پیپر می‌توانید مشکلی را که این پروژه در صدد رفع آن است کشف کنید و بررسی کنید که آیا این پروژه خواهد توانست چنین مشکلی را حل کند یا خیر. در نهایت اینکه مطالعه وایت پیپر، توانایی سنجش اعتبار توکن پروژه را در اختیار شما قرار می‌دهد و شما خواهید توانست با دید بازتری در خصوص سرمایه‌گذاری (یا سرمایه‌گذاری نکردن) بر روی آن تصمیم‌گیری کنید.
یک وایت پیپر white paper شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
یک وایت پیپر استاندارد و کامل، شامل بخش‌های زیر است:
چکیده (Abstract)
در قسمت چکیده، یک دید کوتاه اما کلی از پروژه و بخش‌های پیش‌رو به شما ارائه خواهد شد. در حقیقت، وظیفه چکیده‌این است که شما را به مطالعه ادامه مطلب ترغیب کند و کنجکاوی شما را در خصوص جزئیات پروژه برانگیزد.
مقدمه (Introduction)
در قسمت مقدمه معمولاً مطالب پایه‌ای مانند ماهیت بلاکچین و ارزهای دیجیتال و مزایای آنها گنجانده می‌شود و همچنین بازاری که این ارز دیجیتال قصد ورود به آن را دارد نیز در همین قسمت معرفی خواهد شد.
تعریف مشکل (Problem)
این قسمت جزئیات بیشتری را در خصوص بازار هدف پروژه در اختیار کاربران قرار می‌دهد و با دقت بیشتری چالش‌های موجود در این صنعت (صنعت ارزهای دیجیتال) را بررسی می‌کند. این چالش‌ها می‌توانند از نوع فنی و یا مربوط به نوع مدیریت کسب‌وکارها در این حوزه باشند. راه‌حل‌های فعلی هم که برای مقابله با این چالش‌ها در نظر گرفته شده‌اند در این قسمت عنوان شده و تیم توسعه‌دهنده، دلایل خود را برای کافی نبودن راه‌حل‌های موجود بیان می‌کند.
توضیح محصول (Description)
در این قسمت می‌توانید توضیح محصول معرفی‌شده را (از زبان توسعه‌دهنده یا توسعه‌دهندگان آن) مطالعه کنید و دریابید که این پلتفرم، محصول یا سرویس دقیقاً چه کاری را انجام می‌دهد، عملکرد آن به چه شکل است و چگونه خواهد توانست مشکلات عنوان‌شده را برطرف کند.
جزئیات فنی (Technical Details)
در این قسمت از گزارش، شما جزئیات فنی مربوط به بلاکچین پروژه موردنظر را خواهید یافت. مواردی از جمله توضیح دقیق و فنی شیوه توسعه محصول، مشخصات فنی آن و روش توسعه و عرضه کوین یا توکن دیجیتال آن از جمله مواردی هستند که در این قسمت از سند با آنها مواجه خواهید شد.
توکن (Token)
این قسمت به‌طور کامل به کوین یا توکن دیجیتال پروژه اختصاص دارد. با مطالعه این قسمت پی خواهید برد که این کوین یا توکن‌های دیجیتال جدید قرار است چه عملکردی داشته باشند، چه سازوکاری برای عرضه آنها در نظر گرفته شده است و وجود آنها چه نفعی را برای کاربران این پروژه و در مقیاس بزرگ‌تر، جامعه ارزهای دیجیتال به‌همراه خواهد داشت.
جزئیات مربوط به عرضه عمومی
اگر این وایت پیپر در راستای فروش یک توکن خاص نوشته شده باشد، اطلاعات مربوط به عرضه عمومی آن نیز در آن گنجانده خواهد شد. نکاتی همچون زمان راه‌اندازی و عرضه بخش‌های مختلف محصول، طرح‌های تشویقی، جزئیاتی در خصوص افراد واجد (و فاقد) شرایط برای سرمایه‌گذاری بر روی محصول، شیوه استفاده از سرمایه جذب‌شده و نقشه راه پروژه از جمله مواردی هستند که در این قسمت به آنها دسترسی خواهید داشت.
معرفی تیم توسعه‌دهنده
در قسمت‌های انتهایی معمولاً اطلاعاتی در خصوص بنیان‌گذاران پروژه و توسعه‌دهندگان ارشد آن نیز وجود دارد. یک تیم قوی و باتجربه، یکی از ارکان اصلی موفقیت در هر پروژه ارز دیجیتالی است. به همین علت، وجود این بخش در وایت پیپر اهمیت زیادی دارد . در این قسمت شما می‌توانید سوابق تخصصی هریک از اعضای پروژه را بیابید و با نقشی که در پروژه فعلی ایفا می‌کنند آشنا شوید.
جمع‌بندی (Conclusion)
یک وایت پیپر خوب در نهایت با یک نتیجه‌گیری به اتمام می‌رسد. در قسمت نتیجه‌گیری، خلاصه‌ای از نکات اصلی پروژه ذکر می‌شود و در صورتی که عرضه عمومی توکن در شرف وقوع باشد، این مسئله در همین قسمت یادآوری خواهد شد تا افراد علاقه‌مند، فرصت مشارکت را از دست ندهند.
چه مواردی در وایت پیپرهای (White Paper) کریپتوکارنسی‌ها عنوان می‌شود؟
عمدهٔ مواردی که دروایت پیپر (White Paper) های موجود برای ارزهای دیجیتال می‌توان در اختیار داشت به شرح زیر هستند:
- هدف از ارائهٔ این پروژه و عملی کردن آن
- ارائهٔ یک تقویم که به صورت کاملاً مشخص زمانبندی شده و نشان می‌دهد هر کار قرار است طی چه مدتی صورت پذیرد.
- تاریخ دقیق زمانی که برای پروژهٔ مورد نظر اقدام به جذب سرمایه شده است.
- افراد تشکیل‌دهندهٔ تیم توسعه‌دهنده و سابقه‌ها و تجربیات آنها در این زمینه
- پلن موجود برای این پروژه
- چگونگی به عمل رساندن طرح پروژهٔ مورد نظر
حتی گاهاً در مواقعی که احساس نیاز شود اعضای تیم توسعه‌دهنده وایت پیپرهای موجود برای پروژهٔ مورد نظر را در دو نسخه به نگارش در می‌آورند که یکی چکیدهٔ مطالب و دیگری تشریح شدهٔ مطلب است.
آشنایی با دو وایت پیپر کریپتو کارنسی معروف
همان گونه که گفتیم برای تقریباً همهٔ ارزهای دیجیتالی که به عموم معرفی شده‌اند وایت پیپر وجود دارد تا افرادی که به آنها علاقمند هستند خیلی راحت بتوانند با مطالعهٔ این مقاله‌ها در مورد پروژهٔ مورد نظر اطلاعات به دست آورند. از جمله وایت پیپرهای معروفی که در دنیای کریپتو کارنسی‌ها قرار دارند می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
- وایت پیپر (White Paper) موجود برای بیتکوین: ناکاموتو در وایت پیپر بیتکوین این گونه پروژهٔ خود را به دنیا معرفی می‌کند که : من روی یک سامانهٔ الکترونیکی تازه‌ای مشغول به کار هستم که به صورت نقدی بوده و برای اعتبارسنجی آن لازم نیست از شخص سومی استفاده کرد.
- وایت پیپر (White Paper) موجود برای اتریوم: در سال 2015 ویتالیک بوترین خالق اتریوم نسخهٔ ابتدایی این رمزارز را در حالی منتشر نمود که هنوز پروژهٔ اصلی شروع نشده بود.
